Yanlış Bilinenler

"Difüzyon Safir" ; (İstismar) / "Difüzyon Ruby" ; (Yanlış) / "Difüzyon Zümrüt" ; (Yanlış)
Kelime anlamı olarak; yüksek ısı ve çeşitli kimyevi maddeler yardımıyla bir taşın, (genellikle doğal ve beyaz safirin veya rengi güzel olmayan bir safirin ) üzerine çok ince bir tabaka halinde yapılan renk kaplama işlemidir. Alım ve satımlarda mutlaka belirtilmesi gereklidir. Maalesef, bu kelime yıllardır, bazı dürüst olmayan kişilerce sentetik, doğal olmayan taşları satmak ve fahiş kar etmek amacıyla kullanılmaktadır. Difüzyon safir büyük boylarda olsa bile hiç bir şekilde ucuz olamaz. "Difüzyon Zümrüt" ve "Difüzyon Yakut" ise teorik olarak mümkün olsa bile pratikte hiçbir şekilde piyasada yoktur, olamaz. Bu isim altında satılan, özellikle büyük boylardaki taşların tamamı sentetik veya taklittir.


"Yarı Hakiki" ; (Yanlış)
İngilizce'de "semi precious" , yani "yarı değerli" olarak bilinen taşların adının bilerek çarpıtılmasıyla, piyasada yine konuyu bilmeyenler veya bunu istismar etmek isteyen kişiler tarafından "yarı değerli" adı yerine kullanılmaya çalışılan benzer bir kelime. Tamamen asılsız ve yanlıştır. Bir taş hakikidir veya değildir. Başka bir alternatif kesinlikle yoktur.


"Kök Zümrüt", "Kök Safir", "Kök Yakut" ; (Yanlış)
İngilizce'de gemolojik açıdan çevirisi dahi yapılamayacak olan, fakat Türkiye'de oldukça yaygın olarak kullanılan yanlış bir deyim. Zümrüt bir ağaç olmadığından dalından veya kökünden bahsedemeyiz. Gerçi piyasamızda kök sözcüğü ile kastedilen; genellikle içi gözükmeyen, transparan olmayan, düşük kaliteli taşlardır. Fakat son zamanlarda dürüst olmayan bazı kişiler, renklendirilmiş kuvarsları doğal zümrüt diye satamadıkları için bu kelimeyi kullanmaktadırlar.


"Sıkma Zümrüt", "Sıkma Safir", "Sıkma Yakut", veya "Tozundan yapılmış…"; (Yanlış)
Doğal taşlara görünüm olarak benzeyen, fakat aslında sentetik veya imitasyon olan taşları, dürüst olmayan kişilerin satma yalanlarından bir tanesi. Firuze veya Kehribar gibi bazı taşlarda tozundan yapılma ve sıkıştırma işlemi vardır. Fakat Zümrüt, Safir, Yakut gibi taşlarda kesinlikle olamaz.


"Rubelit"; (İstismar)
İngilizce'de "Rubellite" şeklinde yazılan, dilimizde ise "Rubilayt" olarak okunan ve Turmalinin kırmızı renkte olanına verilen bu isim yine bazı kişiler tarafından bilmeyerek veya bilerek renklendirilmiş kuvarsları satmak amacıyla istismar edilmektedir. Gerçek "Ruby" yani yakutla, görünüm ve isim benzerliği dışında hiçbir ilgisi yoktur. Güzel kesilmiş, berrak, büyük boy ve güzel renkteki doğal bir Rubelit'in karat fiyatı 80 doların üzerinden başlar.


"Yeşil Ametist"; (Yanlış)
Ametist sadece mor renkte olabilir. Son yıllarda uluslar arası mücevher ve mücevher taşı piyasasına bilerek ve kasıtlı olarak renklendirilmiş kuvarsları daha yüksek fiyata satmak amacıyla sokulan çok yanlış bir terim. "Nasıl beyaz zenci olamazsa yeşil ametist de olamaz" diyerek Türkiye'de ve yurt dışında hep bunun karşısında durmalıyız. Sadece mor ve tonlarında olan kuvarslara Ametist adı verilir. Yeşil, pembe veya başka bir renkte kesinlikle Ametist olamaz.


"Pembe Ametist"; (Yanlış)
Aslında oldukça ucuz olan çok çok açık mor renkteki (pembeye benzeyen) ametistleri daha yüksek fiyata satmak için uydurulmuş bir deyim.


"Opalit"; (İstismar)
Ülkemizde son yıllarda büyük ölçüde tüketilen ve Opalit adı verilen imitasyon opalin gerçek opal ile hiçbir ilgisi yoktur ve kesinlikle doğal diye satılamaz.


"Ateş Opali"; (İstismar)
İçinde biraz kırmızımsı bir renk tonu görülen tüm opalleri ateş opali diye isimlendirmek yanlıştır. Bunların adı "süt opal'dir". Sadece içi tamamen kırmızı veya turuncu olup, beyaz bir renk içermeyen opaller "ateş opali" olarak adlandırılabilir.


"Beyaz Safir"; (İstismar)
Maalesef ülkemizde, özellikle sahil kentlerimizdeki sektörden birçok kişi beyaz kübik zirkonya taşlarının beyaz safir olduğuna inanmakta ve o şekilde satmaktadır. Gerçekte ise beyaz renklerinin benzeşmesi dışında bunların birbirleriyle hiçbir ilgisi yoktur. Doğal beyaz safir vardır. Fakat çok yaygın olarak piyasada bulunmaz ve ucuz da değildir.


"Süs Taşı" ; (Doğru terim, yanlış kullanım)
Her ne kadar bugün ülkemizde bir çok üniversitenin bölüm adı olarak dahi kullanılsa bile, bu isim ilgili sektöre ve kastedilen anlama tam olarak uymamaktadır. İngilizce sözlük karşılığı "ornamental Stones veya ornamental gemstones" olarak geçer. Bu kelime ile bütün dünyada kastedilen sadece; vazo, tabak, bardak altlığı, rüzgar gülü, heykelcikler, hatta kapı tokmağı şeklinde süs eşyası veya objeler kesilen akik, malahit gibi taşlardır.

"Ben süs taşları uzmanıyım veya süs taşları bölümü mezunuyum" dendiğinde sektörde de "Bu da nedir? Ne süs taşı, bizim mesleğimizle bunun ne alakası var?" gibi düşünce ve sorular uyandırmaktadır.

Süs taşı kelimesi piyasada hiçbir zaman için pırlanta, zümrüt, safir, yakut, gibi kıymetli taşları çağrıştırmadığından dolayı, "süs deyimini kullanmak daha doğru olacaktır.


"Pırlantanın kesilmemiş ham haline Elmas denir"; (Yanlış)
Maalesef bir çok yerde buna inanılmakta veya bir çok kişi hala tam olarak elmas nedir pırlanta nedirin tam olarak açıklamasını yapamamaktadır.
Aslında ham madde olarak her ikisi de aynı şeydir. Sadece kesim farkından dolayı farklı olarak yani "elmas" veya "pırlanta" diye adlandırılırlar.
Bir mücevherciye gidildiğinde "ben elmas istiyorum" dendiğinde karşınıza kesilmemiş, yani ham bir elmas değil de kesilmiş bir elmas çıktığından dolayı, pratikte ve kelime anlamında da bu şekilde anlamak ve anlatmak doğru değildir.


"Elmas Nedir? Pırlanta Nedir?"
Aslında her ikisi de aynı madendir. Elmas ve pırlanta adları ise kesimlerini anlatan isimlerdir. Fakat eskiden beri, altı düz, foyalı ve genellikle 8 ayar üstüne mıhlanmış olan taşların adı hep "elmas" olarak alışılageldiği için elmas dendiğinde ilk olarak aklımıza "gül kesimli elmaslar " (rose cut diamond) gelmektedir.

Gül kesimli elmaslarda, yada kısaca bugün elmas diye adlandırdığımız taşlarda 57 kesimli pırlantalarda olduğu gibi standart bir faset sayısı adedi yoktur. İki fasetten başlamak üzere herhangi bir sayıda olabilir. Bir pırlanta yüzük isteyen müşteriye bir kuyumcu hiçbir zaman üzerinde o eski kesim, yani gül kesimli bir elmasın olduğu mücevheri göstermez. Aynı zamanda "ben elmas bir yüzük istiyorum" diye gelen bir müşteriye de hiçbir zaman 57 fasetli, pırlanta kesimli bir taş teklif edilmez.

Aslında en doğrusu ve İngilizce karşılıkları ;
Ham Elmas = Rough Diamond
57 Kesimli Pırlanta = 57 Faceted Diamond
Pırlanta Kesimli Elmas = Brillant Cut Diamond
(Kesilmiş Elmas) / Gül Kesim Elmas = Rose Cut Diamond
Tam Kesimli Pırlanta = Full Cut Diamond


Elmasın çıktığı bölgeye göre fiyatı değişir; (Yanlış)
Karanlıkta, ultra viyole ışıkları altında, bazı pırlantalar mor ile mavi renk karışımı bir ışık verirler. Bu, beyaz renkte pırlantada istenmeyen ve fiyatı düşüren bir özelliktir. Tüm dünyada elmas ticareti yapanlar da bunu belirler.


Piyasadaki pırlantaların % 60'ı sentetiktir. (Yanlış)
Bu çok ciddi bir yanlıştır. Çünkü Kimberley anlaşmasından dolayı dünyada pırlantaların hemen hemen %95'inden fazlası kontrol altındadır. Böyle bir şey pratikte de mümkün değildir. Çünkü kimberley prosesi dahilinde tüm dünyada madenlerden başlayan, ham satış, kesim aşaması, toptan ve perakende çıplak taş satışlarında, kısacası en sonuna kadar çok sıkı bir takip söz konusudur.


Pike / Pikeli taş; (Doğru terim, yanlış kullanım)
Pike aslında, pırlantanın bir berraklık derecelerinden biridir. Pırlantanın içinde bulunan başka kristallere ve iğne ucu şeklindeki kristallere yanlış olarak bu ad verilmektedir. " P " harfli kodla belirtilir. Fakat ülkemizde taşında içinde bulunan her türlü hatanın adına yanlış olarak "pike" denmektedir.


"Markazitler siyah pırlantadır"; (Yanlış)
Markazitler kesim şeklinden dolayı böyle adlandırılır. Hematit taşının fasetlenmiş halidir.


İnci doğurur mu?
Evimizde veya işyerlerimizde muhafaza ettiğimiz inciler pamuklara sarılsa da, suda bırakılsa da kesinlikle doğurmaz ve büyümüz. İnciler ancak üretim aşamasında, doğal ortamda, midyenin içinde gelişimini sürdürür.


BU KONULARDA GÖRÜLEN HATALAR DÜZELTİLMELİ, BUNLARI BİLEREK YAPAN VE RESMİ SIFATI OLMAYAN YERLİ VEYA YABANCI KİŞİLERİ İLGİLİ MAKAMLARA BİLDİRMELİ, MESLEĞİMİZİN, ÜLKEMİZİN VE BİZİM ADIMIZIN LEKELENMESİNE FIRSAT VERMEMELİYİZ.
Harmony Akademİ © 2020